Vun bồi sức mạnh cho siêu đô thị (*): Thế trận giao thông liên vùng

Đó là khẳng định của ông Võ Hoàng Ngân – Thành ủy viên, Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM.

Phóng viên: Thưa ông, điểm lại những dự án giao thông trọng điểm vùng Đông Nam Bộ đang và sẽ triển khai, ông nhận định có những “điểm sáng” nào?

– Ông VÕ HOÀNG NGÂN: Thời gian qua, TP HCM tập trung nhiều đầu việc để đóng góp vào kế hoạch hoàn thành 5.000 km đường cao tốc đến năm 2030 theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương. 

Trong đó, triển khai một số dự án trọng tâm như đường Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4, các đường cao tốc TP HCM – Mộc Bài, TP HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành, Biên Hòa – Vũng Tàu, TP HCM – Long Thành – Dầu Giây, TP HCM – Trung Lương. Những dự án trên, chiều dài tổng cộng trên 430 km.

Ngoài ra, TP HCM đã và đang triển khai đầu tư hàng loạt tuyến quốc lộ qua địa bàn như Quốc lộ 13, Quốc lộ 1, Quốc lộ 22, đường tạo lực Bắc Tân Uyên – Phú Giáo – Bàu Bàng, đường dẫn cao tốc TP HCM – Chơn Thành kết nối nút giao Gò Dưa…

Những dự án giao thông nào đã và sẽ triển khai để tăng cường kết nối TP HCM với các tỉnh vùng Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam?

– Kết nối giao thông giữa các tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam rất quan trọng, mang tính chiến lược, thuộc nhiệm vụ đầu tư hoàn chỉnh mạng lưới giao thông khung của thành phố. Việc kết nối được lãnh đạo tỉnh, thành phố liên quan rất quan tâm, chỉ đạo.

Theo quy hoạch, có trên 40 điểm kết nối lớn giữa TP HCM và Đồng Nai. Trong đó, 14 điểm hiện hữu, 29 điểm đang được nghiên cứu hoặc triển khai gồm đường Vành đai 3, Vành đai 4, đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, cao tốc Bến Lức – Long Thành, cao tốc TP HCM – Chơn Thành – Hoa Lư, Quốc lộ 13C, Quốc lộ 13B, Quốc lộ 51, Quốc lộ 56…

Có 28 điểm kết nối giao thông với tỉnh Tây Ninh đã được nghiên cứu, triển khai; kết nối tỉnh Lâm Đồng với 2 điểm chính là Quốc lộ 55 hiện hữu và Quốc lộ 51C dự kiến đầu tư giai đoạn 2026 – 2030. Còn sau năm 2030, TP HCM kết nối Đồng Tháp gồm 2 điểm chính là đường cao tốc TP HCM – Tiền Giang – Bến Tre – Trà Vinh – Sóc Trăng và tuyến đường ven biển.

Song song với giao thông đường bộ, các loại hình giao thông khác như đường sắt, metro, đường thủy được quan tâm thế nào nhằm tăng kết nối giao thông vùng, thưa ông?

– Vận tải đường sắt, đường sắt đô thị mang ý nghĩa rất lớn khi nâng cao năng lực lưu thông hàng hóa, hành khách. 

Đây là phương thức vận tải chiến lược, trục “xương sống” của giao thông, có vai trò đặc biệt quan trọng về kết nối đô thị, kết nối đô thị trung tâm với vùng kinh tế vệ tinh, giải tỏa áp lực giao thông đường bộ. Đồng thời, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững của vùng Đông Nam Bộ – Tây Nam Bộ.

Các dự án đường sắt quốc gia đang được tập trung nghiên cứu, ưu tiên triển khai như tuyến đường sắt TP HCM – Cần Thơ, Biên Hòa – Vũng Tàu, đoạn TP HCM – Nha Trang của tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam… 

Những tuyến này không chỉ đóng vai trò hạ tầng huyết mạch trong vận tải hành khách mà còn là vận tải hàng hóa giữa TP HCM và các khu vực công nghiệp, cảng biển trọng điểm, đồng bằng sông Cửu Long. Khi hoàn thành, chúng rút ngắn thời gian di chuyển giữa TP HCM và các tỉnh lân cận; tăng cường liên kết vùng, thúc đẩy dịch chuyển lao động, hàng hóa và chuỗi cung ứng công – nông nghiệp…

Theo các quy hoạch, đường sắt đô thị TP HCM sau sáp nhập dài trên 1.000 km. Thành phố đang tổ chức rà soát tổng thể theo mô hình, tầm nhìn mới phù hợp với bối cảnh mở rộng địa giới hành chính. Dự kiến đến năm 2030 sẽ khởi công 11 tuyến đường sắt đô thị, phấn đấu hoàn thành 100 km; đến năm 2035, mạng lưới đường sắt liên vùng, liên đô thị dần hoàn chỉnh.

Về đường thủy, hình thành và phát triển xoay quanh 4 trục động lực gồm trục động lực trung tâm – Tây Bắc; trục động lực trung tâm – Đông Bắc; trục động lực trung tâm – Tây Nam; trục động lực trung tâm – Đông Nam. Trong đó, tập trung phát triển cụm cảng Cái Mép – Thị Vải – Cần Giờ trở thành cụm cảng trung chuyển tầm cỡ khu vực châu Á và thế giới.

Khối lượng dự án trong giai đoạn 2025-2030 rất lớn, việc thu hút đầu tư được nhìn nhận và triển khai như thế nào?

– Hiện nay, nhu cầu về nguồn vốn để đầu tư hạ tầng giao thông trên toàn thành phố chiếm trên 50% tổng nguồn vốn đầu tư công trung hạn. Nếu chỉ tính các dự án giao thông trọng điểm thì tổng nguồn vốn đầu tư dự kiến khoảng 700.000 tỉ đồng.

Việc kêu gọi nguồn lực, thu hút đầu tư là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Trong đó, ưu tiên phân bổ vốn ngân sách nhà nước cho công trình, dự án quan trọng, có tác động liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh, bền vững và công trình, dự án khó thu hút đầu tư từ khu vực ngoài nhà nước.

Đối với huy động nguồn vốn ngoài nhà nước, thành phố nỗ lực cải thiện mạnh môi trường kinh doanh, bảo đảm thông thoáng, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Thành phố xác định huy động tối đa nguồn lực xã hội, kêu gọi đầu tư vào các ngành, nghề ưu tiên nhà đầu tư chiến lược…

Triển khai tốt Nghị quyết số 68/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; đa dạng hóa, nâng cao hiệu quả các hình thức hợp tác giữa nhà nước và khu vực kinh tế tư nhân thông qua mô hình hợp tác công tư… là những nhiệm vụ quan trọng nữa được xác định ưu tiên hàng đầu.

Trân trọng cảm ơn ông. 

Vai trò của kinh tế tư nhân

Việc thu hút vốn đầu tư tư nhân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Điều này cũng giúp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân theo định hướng, chỉ đạo tại Nghị quyết số 68/2025 của Bộ Chính trị.

Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp có động thái quan tâm, đề xuất tham gia nghiên cứu đầu tư, xây dựng các tuyến cao tốc, đường sắt đô thị, UBND TP HCM đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các sở, ban, ngành liên quan phối hợp xem xét và hướng dẫn doanh nghiệp.

Thực hiện nhiệm vụ, Sở Xây dựng phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành trên để hỗ trợ doanh nghiệp trong nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư. Theo sở này, đơn vị đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của khối đầu tư tư nhân trong việc đồng hành cùng sự phát triển kinh tế của thành phố. Sở Xây dựng luôn ủng hộ, hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác nghiên cứu, khảo sát, xây dựng phương án đầu tư trình thành phố xem xét, quyết định.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 8-9

Xem bài gốc ở đây