Mạnh tay với hàng giả trên chợ mạng

Trước áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các sàn và sự siết chặt quản lý từ cơ quan chức năng, thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đang có nhiều chuyển biến rõ nét.

Nộp thuế thay người bán

Theo Nghị định 117/2025, từ ngày 1-7, các sàn TMĐT và nền tảng số sẽ phải khấu trừ và nộp thay thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân cho người bán. Nhiều nhà bán hàng đánh giá tích cực chính sách này.

Ông Nguyễn Lê Thái Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Hòa Mai, chuyên bán đồ gỗ trên sàn TMĐT, cho biết đây là điều ông mong đợi từ lâu. Người bán sẽ giảm được rủi ro kê khai thuế và có thêm thời gian tập trung phát triển sản phẩm.

Tuy vậy, ông Hòa cũng nêu ra bất cập là người bán trên sàn TMĐT không thể biết thông tin người mua, nên không thể xuất hóa đơn cho từng khách hàng. Do đó, người bán phải xuất một hóa đơn chung cho các đơn hàng đã bán, bao gồm thuế GTGT.

Chưa hết, điều khiến ông băn khoăn là: nếu sàn TMĐT nộp thuế hộ dựa trên doanh thu, trong khi người bán vẫn phải tự xuất hóa đơn cho khách, vậy người bán có phải chịu thuế hai lần cho cùng một đơn hàng? “Đây là điều khiến tôi đang lo lắng” – ông Hòa chia sẻ.

Liên quan đến việc này, ông Nguyễn Hoa Bắc, Trưởng Phòng Quản lý hộ kinh doanh, cá nhân và thu khác – Chi cục Thuế khu vực II, cho biết người bán cần phải phối hợp với sàn làm rõ để có thông tin người mua hàng nhằm xuất hóa đơn theo đúng quy định. Nếu còn những vấn đề khác về thuế, người bán có thể đến cơ quan thuế để được hỗ trợ.

Trong khi đó, đại diện sàn Lazada cho biết đang tích cực triển khai nhiều bước chuẩn bị, bao gồm rà soát và nâng cấp hệ thống vận hành nội bộ nhằm tuân thủ quy định về kê khai và khấu trừ thuế.

“Lazada đang chuẩn bị tài liệu hướng dẫn và cơ chế hỗ trợ dành cho người bán để bảo đảm họ nắm rõ nghĩa vụ thuế và thực hiện đúng từ ngày 1-7” – đại diện sàn này nói. Trong khi đó, TikTok Shop và Shopee chưa có phản hồi chính thức.

Chặn hàng giả trên sàn

Liên quan đến thực trạng nhức nhối hiện nay là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng tràn lan, một số sàn đã bắt đầu triển khai các biện pháp ngăn chặn. Lazada cho biết ngay khi nhận thấy các dấu hiệu vi phạm, sàn sẽ lập tức tiến hành rà soát và gỡ bỏ các sản phẩm có liên quan trên nền tảng của mình.

Đồng thời, phối hợp với các thương hiệu đối tác và cơ quan thực thi pháp luật để có biện pháp xử lý như hạn chế hoạt động của gian hàng, hạn chế hiển thị sản phẩm, khóa tài khoản bán hàng hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. 

“Chúng tôi đang áp dụng nền tảng Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (IPP) – một cổng thông tin cho phép các chủ sở hữu thương hiệu hoặc đại diện được ủy quyền báo cáo các sản phẩm đáng ngờ.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học, giúp chủ động nhận diện sản phẩm vi phạm chính sách của Lazada. Sàn còn áp dụng chính sách đồng kiểm và hoàn trả dễ dàng cho người mua nhằm xây dựng lòng tin và mang lại sự yên tâm cho người mua sắm” – đại diện sàn chia sẻ.

Shopee cũng đang triển khai các giải pháp tương tự nhằm ngăn chặn hàng hóa vi phạm trên sàn.

Chuyên gia TMĐT Trương Võ Tuấn, nguyên điều hành sàn muabannhanh.com, khẳng định thách thức lớn với các sàn hiện nay vẫn là kiểm soát hàng giả.

Theo ông, để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng trên sàn, cần sự phối hợp giữa ba bên cơ quan chức năng, sàn TMĐT và người tiêu dùng. Cơ quan quản lý nên ban hành quy chuẩn truy xuất nguồn gốc, kết nối dữ liệu với các sàn.

Các nền tảng cần áp dụng AI để phát hiện, cảnh báo vi phạm; đồng thời tiếp nhận phản ánh từ người tiêu dùng. Ông đề xuất có chế tài cụ thể với sàn để răn đe, như: phạt theo doanh thu vi phạm, tạm ngừng chức năng quảng cáo, khóa thanh toán nếu tái phạm.

Một chuyên gia khác gợi ý các sàn nên công bố tỉ lệ gian hàng vi phạm, nhóm sản phẩm nhạy cảm và tiến độ xử lý mỗi tháng. Khi AI hoặc người mua phát hiện nghi vấn, hệ thống phải tự động gửi cảnh báo và bằng chứng đến cơ quan chức năng trong 24 giờ để xử lý kịp thời. “Không thể viện lý do quá nhiều gian hàng nên không kiểm soát được. Nếu không có hành động rõ ràng, TMĐT khó có thể phát triển bền vững” – chuyên gia này nhấn mạnh.

Ở góc độ quản lý, Bộ Công Thương cho biết trong 5 tháng đầu năm 2025, bộ đã đề nghị Bộ Công an áp dụng biện pháp ngăn chặn 11 nền TMĐT xuyên biên giới không đăng ký hoạt động theo quy định pháp luật.

Tính đến ngày 29-5, Bộ Công Thương đã tiếp nhận 913 hồ sơ đăng ký và thông báo website/ứng dụng TMĐT, xử lý 668 và đang xử lý 245 hồ sơ.

Qua rà soát với cơ quan thuế, đã dừng hoạt động 120 website và 48 ứng dụng không khai báo hoặc không hoạt động, đồng thời đối chiếu khoảng 40.600 nền tảng TMĐT bán hàng.

Bộ cũng phối hợp Bộ Y tế, ban hành 9 văn bản yêu cầu các nền tảng TMĐT rà soát, ngăn chặn hàng hóa cấm, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện. Kết quả, các sàn đã gỡ bỏ 34.677 sản phẩm và xử lý 11.558 gian hàng vi phạm. 

Xem bài gốc ở đây