Cú hích từ tổ hợp hóa dầu tỉ đô

Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn (xã Long Sơn, TP HCM) có tổng vốn lên đến 5 tỉ USD do Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn (LSP) – thành viên của SCG Chemicals (SCGC) thuộc Tập đoàn SCG (Thái Lan) – đầu tư. Dự án trọng điểm quốc gia này giữ vai trò thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hóa dầu, cung cấp nguyên liệu cho nhiều ngành sản xuất trong nước.

Đóng góp lớn cho ngân sách

Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn có công suất 1,35 triệu tấn olefin và 1,4 triệu tấn polyolefin mỗi năm, đi kèm hệ thống bồn bể, cảng chuyên dụng và nhà máy tiện ích trung tâm. Sau gần một năm phải tạm ngừng hoạt động, mới đây, LSP đã chính thức vận hành trở lại. Theo công ty, trong bối cảnh thị trường hóa dầu nửa cuối năm vẫn còn nhiều biến động và thách thức, quyết định tái khởi động không nhằm mục tiêu đạt lợi nhuận ngay lập tức mà hướng đến việc bảo đảm sự sẵn sàng vận hành, phát triển bền vững lâu dài của tổ hợp.

Bên cạnh đó, LSP cũng đang triển khai dự án cải tạo LSP với tổng vốn đầu tư 500 triệu USD, dự kiến hoàn thành vào năm 2027. Đây là dự án chiến lược nhằm tích hợp thêm khí ethane vào danh mục nguyên liệu hiện hữu gồm naphtha và propane, với mục tiêu giảm hơn 30% chi phí vận hành, giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững trong dài hạn.

Ông Kulachet Dharachandra, Tổng Giám đốc LSP, cho biết thị trường hóa dầu trong nửa cuối năm 2025 vẫn còn nhiều biến động và áp lực cạnh tranh. Tuy nhiên, giá dầu thô giảm đã giúp cải thiện nhẹ biên lợi nhuận giữa sản phẩm và nguyên liệu, mở ra cơ hội để công ty tái khởi động tổ hợp và khẳng định năng lực sẵn sàng vận hành. Quyết định này cũng giúp LSP duy trì mối liên kết với khách hàng và chuỗi cung ứng.

Khác với những lần khởi động thương mại trước đây, khi các nhà cấp phép công nghệ và nhà thầu đóng vai trò chính, lần tái khởi động này hoàn toàn do đội ngũ vận hành nội bộ của LSP thực hiện.

“Khi vận hành với công suất tối đa, tổ hợp được kỳ vọng sẽ mang lại doanh thu hằng năm khoảng 1,5 tỉ USD, trong đó 800 triệu USD đến từ xuất khẩu, đồng thời đóng góp hơn 150 triệu USD vào ngân sách nhà nước thông qua thuế và các khoản thanh toán, tương đương khoảng 12,5 triệu USD mỗi tháng” – ông Kulachet Dharachandra nhấn mạnh.

Trong ngắn hạn, công ty sẽ tiếp tục vận hành an toàn, hiệu quả và hợp tác chặt chẽ với các bên liên quan. Trong 3 năm tới, ưu tiên chiến lược là triển khai dự án cải tạo LSP nhằm tích hợp thêm khí ethane vào nguồn nguyên liệu đầu vào. “Chúng tôi hoan nghênh những cải cách hành chính của TP HCM và mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, đặc biệt trong việc đơn giản hóa các thủ tục cấp phép cho dự án cải tạo LSP. Điều này sẽ giúp chúng tôi triển khai dự án đúng tiến độ, đồng thời đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam” – ông Kulachet Dharachandra khẳng định.

Tác động lan tỏa

Việc Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn vận hành trở lại không chỉ là bước ngoặt với doanh nghiệp mà còn được kỳ vọng tạo cú hích cho kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh tái cấu trúc hành chính và hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, chuyên gia phân tích Công ty CP Đầu tư FinSuccess, ngành hóa dầu toàn cầu nhiều năm qua biến động mạnh theo giá dầu thô. Khi giá dầu tăng cao hoặc nguồn cung dư thừa, biên lợi nhuận của doanh nghiệp sụt giảm, thậm chí thua lỗ. Trong quý III/2024, nhiều nhà máy lọc – hóa dầu lỗ nặng, buộc phải tạm dừng hoạt động để cắt lỗ.

Vì vậy, việc LSP tái vận hành từ ngày 20-8, trùng với giai đoạn “đáy chu kỳ” là tín hiệu thuận lợi, đồng thời được kỳ vọng là cú hích vĩ mô cho TP HCM sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính. Với công suất của Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn, dự án sẽ bù đắp phần lớn thiếu hụt polypropylene (PP) trong nước – khoảng 1,2 triệu tấn trong năm 2025. Điều này giúp giảm nhập khẩu, tiết kiệm ngoại tệ, đồng thời hạ chi phí nguyên liệu cho các ngành bao bì, điện tử, ô tô dọc hành lang kinh tế Cát Lái – Cái Mép – Vũng Tàu.

“Ở trạng thái đủ tải, doanh thu ước đạt 1,5 tỉ USD/năm, đóng góp hơn 150 triệu USD vào ngân sách, đây là nguồn lực quan trọng để đầu tư hạ tầng, logistics, đào tạo nhân lực” – bà Nhàn phân tích.

Ông Danh Thái, chuyên gia phân tích Công ty CKG Việt Nam, đánh giá cao quyết định bổ sung nguồn ethane vào chuỗi sản xuất của LSP. Theo ông Thái, việc này có thể giảm tới 30% chi phí vận hành, tương ứng tiết kiệm 1.500 – 2.000 tỉ đồng trong thời gian tới, đồng thời góp phần giảm phát thải khí nhà kính và ổn định nguồn cung, giảm phụ thuộc vào biến động của thị trường dầu thô toàn cầu.

“Dự án còn có tác động lan tỏa, giúp doanh nghiệp chủ động sản xuất, tạo thêm khoảng 1.000 việc làm mới. Đặc biệt, thỏa thuận cung cấp ethane dài hạn với Mỹ không chỉ củng cố an ninh năng lượng mà còn làm sâu sắc hơn quan hệ thương mại Việt Nam – Mỹ, góp phần thu hẹp chênh lệch thặng dư thương mại giữa hai quốc gia” – ông Thái nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia kinh tế, thị trường hóa dầu Đông Nam Á đang đứng trước bức tranh trái chiều. Cầu nội địa tăng mạnh nhờ xây dựng, ô tô, nông nghiệp và bao bì; trong khi nguồn cung từ Trung Quốc, Ấn Độ, Trung Đông lại đang mở rộng, khiến nguy cơ dư cung gia tăng. Từ đầu năm 2025, giá HDPE và PP dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp, gây áp lực cạnh tranh lớn.

Dù vậy, bà Nhàn cho rằng Việt Nam vẫn là “điểm sáng” khi nhu cầu hóa dầu có thể tăng bình quân 9,3%/năm đến năm 2030, nhờ công nghiệp hóa, đầu tư hạ tầng và thay đổi cơ cấu tiêu dùng. Xu hướng điện khí hóa giao thông cũng mở rộng thị trường, khi vật liệu cho xe điện ước tính nhiều hơn khoảng 85% so với xe động cơ đốt trong, kéo theo nhu cầu lớn về nhựa kỹ thuật và hóa chất chuyên dụng. 

Xem bài gốc ở đây